Sfumato Tekniği Nedir? Leonardo da Vinci’nin Vizyonu
Sfumato Tekniği “Resimde Sisli Etki”
“Sfumato” İtalyanca “fumo” (duman) sözcüğünden türemiş olan bu terim, tonların ya da renklerin birbiri içinde eriyerek “sisli” bir etki oluşturmasını tanımlar. Rönesans döneminde sıkça kullanılmıştır. Rönesans dönemi sanatçılarından Leonardo da Vinci, “çizgileri ve sınırları olmayan bir duman gibi” diye açıkladığı bu tekniği en iyi kullanan sanatçılardan biridir. Mona Lisa’sındaki ışık ve gölgeler arasındaki yumuşak geçişler de bu tekniğin uygulanmasına örnektir.
Sfumato Tekniği Nasıl Yapılır?
Sfumato tekniğinin görsel sonucunda (boyama kitaplarında bulunduğu gibi) sert ve keskin ana hatlar görülmez. Tam aksine koyu ve açık renkler, karanlık ve aydınlık alanlar hafif fırça darbeleriyle birbirine karışarak, daha gerçekçi görünüm kazanır. Böylece son derece puslu bir ışık ve renk izlenimi sağlar.
“Keskin kenarlardan meydana gelen çizimlerle pastel bir resmi yapmak yerine; yüzeye birkaç basit soyut şekil çizip, sonrasında da bunları resmin yüzeyinde hafif ve yumuşak bir şekilde göstermeyi tercih ederim.” Çizim esnasında basıncı değiştirerek boyama kitabı etkisinden kaçınılır ve atmosferik ve dumanımsı derinlik hissi belirtilir.
Da Vinci’nin de uyguladığı bu tekniği uygularken, resimle alakalı olan şu atasözünü hatırlayın: “Bir bıçağı ya da bir parça kağıdı boyamıyorsanız, kenarlarını yumuşatın!” Sfumato’nun etkisi, resimlerde sanki duman, sis ve buharlar yardımıyla yapılmış bir anahtar işlevi görür.
Da Vinci’nin Mona Lisa’sı ve Sfumato Tekniği
Mona Lisa bütün dünyada, esrarengiz gülümseyişi ve Rönesans ustalarının en saygını olan Leonardo da Vinci‘nin az sayıdaki resminden biri olmasıyla tanınır. Modelin kim olduğu tam anlamıyla bilinmemekle birlikte hala gizemini korumaktadır; figürün kadın olup olmadığı bile hâlâ tartışma konusudur. Fakat resim, akıldan çıkmayan manzarası ve yapım tekniğinin nitelikleriyle bu tartışmaların üzerine çıkar.
Geleneksel bir Rönesans portresi düzenlenişindeki tablonun güzelliği Leonardo’nun ilerlettiği yağlıboya tekniğinde (sfumato) yatar. Bu teknik sayesinde sanatçı, aynı dönemde yaşadığı öteki ressamların kullandığı yumurta bazlı tempera boyayla gerçekleştirilmesi olası olmayan ince, atmosferik gölgelendirmeyi elde edebilmiştir. Anatomi, mühendislik, bilim ve havacılık uğraşlarında da aynı ölçüde usta olan sanatçı hayatı boyunca az sayıda resim yapmıştır. Neyse ki, bu dâhinin çok detaylı becerilerini yansıtacak sayısız çizim ve eskiz kitabı günümüze kadar ulaşmıştır.
Sfumato Resim Tekniği Örnekleri
